شکستگی ترقوه (Clavicle fracture) و دلایل اتفاق آن
شکستگی ترقوه (Clavicle fracture در اصطلاح پزشکان به شکستن استخوان کلاویکل (Clavicle) معروف است. این استخوان همان استخوانی است که در عرض بدن در یک سر پل ارتباطی بین استخوان قفسه سینه با اندام های فوقانی و استخوان سر شانه می باشد که بر اثر عوامل مختلفی از جمله فشار بیش از حد دچار شکستگی می شود.
دکتر امین کامرانی راد یکی از بهترین متخصصان جراح شانه و کتف و بازو در تهران درباره شکستگی ترقوه چه می گوید:
شکستگی ترقوه شکستگی در استخوان ترقوه اتفاق می افتد. بدن انسان از دو ترقوه راست و چپ تشکیل شده است که هر کدام از این ها قفسه سینه را به شانه ها متصل می کنند.
شکستگی استخوان ترقوه به دلایلی که اغلب در اثر سقوط، آسیب ورزشی یا تصادف رانندگی اتفاق می افتد. اگرچه شکستگی استخوان ترقوه دردناک است، اما اکثر افراد نیازی به جراحی توسط جراح شانه ندارند.
استخوان ترقوه یک استخوان در قسمت قرینه بالایی تنه در دو سمت چپ و راست بالاتنه و بالای قفسه سینه می باشد. در واقع این استخوان بین استخوان سینه و استخوان شانه قرار دارد و در یک سر اتصال بازوها با بدن را تشکیل می دهد.
شکستگی ترقوه معمولاً به دلیل ضربه مستقیم به منطقه ترقوه اتفاق میافتد. مثلاً در نتیجه افتادن بر روی دستها، و یا شانهها، یا در تصادفات جاده ای این اتفاق بیشتر روی می دهد.
همچنین در ورزشهای خاصی که نیاز به استفاده از دستها می باشد، (مثل دوچرخه سواری یا وزنه برداری) شکستگی ترقوه معمولاً بیشترین آسیب دیدگی ورزشکاران را شامل می شود.
این درمان ممکن است شامل استفاده از آتل بندی، استفاده از مهارتهای پلاتین گذاری (که در برخی موارد به وسیله ای برای ثابت نگه داشتن با پیچ و مهره در دو طرف ترقوه نیاز است)، یا در موارد جدیتر جراحی شامل افزایش استخوان ترقوه (افزایش طول ترقوه) میشود.
درمان درست و به موقع شکستگی ترقوه اهمیت زیادی دارد تا علائم منفی بیشتری مانند توقف در رشد استخوان یا از مشکلات مزمن در آینده جلوگیری شود.
فهرست مطالب
کارکرد و وظیفه اصلی استخوان ترقوه در بدن انسان چیست؟
ترقوه، یا همان استخوان ترقوه، یکی از استخوانهای مهم در بدن انسان است و وظایف چندگانهای دارد. شکستگی ترقوه می توان اختلال شدیدی در بدن ایجاد نماید و فرد را خانه نشین کند. وظیفههای اصلی ترقوه عبارتند از:
حمایت از شانه: ترقوه به شانه اتصال میدهد و به شکل U باز در بالا تنه از افتادگی شانه ها جلوگیری می کند. این اتصال باعث ایجاد استحکام و پایداری در مفصل شانه میشود. به عبارت دیگر، ترقوه و شانه با همکاری یکدیگر امکان حرکت دستها را فراهم میکنند.
حفاظت از اعصاب و عروق: زیر ترقوه تعدادی از عروق و اعصاب حیاتی وجود دارد که از اهمیت بسیاری برخوردارند. ترقوه به عنوان یک محافظ برای عبور این عروق و اعصاب عمل میکند و آنها را از آسیبها و فشارهای مختلف محافظت میکند.
ایجاد جا برای عضلات: ترقوه به عضلات مختلفی مانند عضلات شانه و گردن مکان فیزیکی میدهد تا بهخوبی عملکرد کنند. این عضلات به بالای ترقوه متصل شده و نقش مهمی در حرکت شانه و گردن ایفا میکنند.
جذب فشار و شوک: ترقوه باعث جذب و توزیع فشار و شوکهایی که به شکل مستقیم یا غیرمستقیم به شانه و ناحیه بالا تنه میآید، میشود. این ویژگی مهمی در فعالیتهای روزمره مانند حمل و جابجایی اشیاء و حرکتهای ورزشی دارد.
در کل، استخوان ترقوه نقش مهمی در امکان حرکت و عملکرد شانه و حفظ سلامت عروق و اعصاب مرتبط با آن دارد. از این رو، شکستگی ترقوه میتواند مشکلات جدی را ایجاد کند و نیازمند درمان معتبر و به موقع باشد.
علائم شکستگی ترقوه چیست؟
علائم شکستگی ترقوه ممکن است شامل درد شدید در منطقه ترقوه، تورم، کبودی، و ناتوانی در حرکت دست و شانه باشد. در صورت شکستگی ترقوه، معمولاً نیاز به مراجعه به جراح شانه وجود دارد تا تشخیص دقیق داده شود و در صورت لزوم درمان مناسب اعمال شود.
علائم شکستگی ترقوه (Clavicle fracture) ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درد: درد شدید در منطقه ترقوه یا در کل تنه و نهایتاً شانه را تجربه میکنید. این درد معمولاً زیاد و حاد است و از طریق حرکت شانه یا تنه بیشتر میشود.
تورم: تورم در منطقه ترقوه معمول است و ممکن است ناحیه ترقوه به شکل برآمده و شانه به حالت افتاده رو به جلو باشد.
کبودی: منطقه ترقوه یا نزدیکی آن ممکن است کبود شود. این کبودی ممکن است بعد از مدتی پس از شکستگی ظاهر شود و به تدریج کاهش یابد.
ناتوانی در حرکت: شکستگی ترقوه میتواند منجر به ناتوانی در حرکت شانه و دست شود. حرکاتی مثل بلند کردن دست به بالا یا جلو و عقب و کشیدن شانه ممکن است با مشکل مواجه شوند.
حالت سفتی: حرکت ترقوه شکسته ممکن است به ثابت شود و از حرکت طبیعی خود بیافتد.
شوک و نیاز به مراجعه به پزشک: شکستگی ترقوه ممکن است به شوک و ناراحتی در کل بدن منجر شود. در صورت تجربه هر یک از این علائم، بهترین کار این است که به یک پزشک متخصص شانه مراجعه کنید تا تشخیص دقیق داده شود و برنامه درمانی مناسب تعیین شود.
مهم است توجه داشته باشید که در صورت تشخیص شکستگی ترقوه، درمان مناسب و به موقع اهمیت دارد تا مشکلات جدیتری مثل انسداد عروق و عصبها یا تروما به اعضاء داخلی جلوگیری شود.
درمان شکستگی ترقوه را در کجا و چگونه انجام دهیم؟
درمان شکستگی ترقوه متناسب با نوع و شدت شکستگی، وضعیت بیمار و نیازهای او متغیر است. اما در کل، درمان شکستگی ترقوه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تشخیص دقیق: برای درمان مناسب شکستگی ترقوه، ابتدا باید با تشخیص دقیق از طریق افزونگی و اشعه ایکس مشخص شود که در چه بخشی از ترقوه شکستگی اتفاق افتاده است و آیا شکستگی ترقوه بدون تراشهگذاری قابل درمان است یا نیاز به جراحی دارد.
آتل بندی: در شکستگیهای ترقوه نادر و کم، ممکن است از آتل بندی با استفاده از آتل های ثابت و خاص استفاده شود. این آتل بندی معمولاً با کمک یک آتل و بندهای مخصوص انجام میشود و ترقوه را در موقعیت مناسب نگه میدارد تا اجتناب از حرکات نامناسب و توجه به نیازهایی مانند استفاده از کمیکی داشته باشیم.
جراحی: در شکستگیهای شدید ترقوه یا شکستگیهای باقابلیت جابجایی قطعات استخوان، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشید. فوق تخصص جراح شانه اغلب با عمل جراحی سعی می کند تا قطعات شکسته استخوان به هم بچسباند یا از اتصال پیچ و مهره و بلند کردن استخوان ترقوه استفاده میشود. پزشک شما باید تصمیم بگیرد که آیا جراحی ضروری است یا نه.
فیزیوتراپی: بعد از پلاتین گذاری یا جراحی، فیزیوتراپی معمولاً به عنوان بخشی از درمان استفاده میشود. تمرینات فیزیکی آهسته کمک به بهبود انعطافپذیری، قدرت عضلات و بازگشت به عملکرد طبیعی دست و شانه دارند.
داروها: پزشک ممکن است داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) را برای کاهش درد و التهاب در ترقوه تجویز کند.
زمان و دوره بهبود در شکستگی ترقوه چقدر است؟
زمان و دوره بهبود در شکستگی ترقوه به عوامل مختلفی اعتماد میکند، از جمله نوع و شدت شکستگی، نحوه درمان، سن و عمومیت بیمار و رژیم درمانی او. اما در موردی عمومی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
آتل بندی: اگر شکستگی ترقوه کم و بدون جابجایی قطعات استخوان باشد و آتل بندی مناسب انجام شود، بهبود کامل معمولاً در مدت 6 تا 8 هفته انتظار لازم است.
جراحی: در مواردی که شکستگی ترقوه جابجایی قطعات استخوان داشته باشد یا شکستگی استخوان ترقوه خیلی شدید باشد، ممکن است نیاز به جراحی باز وجود داشته باشید. پس از جراحی، بهبود معمولاً حدود 12 تا 16 هفته زمان میبرد، اما ممکن است مدت زمان بیشتری برای بازگشت به عملکرد طبیعی دست و شانه نیاز باشد.
فیزیوتراپی: فیزیوتراپی معمولاً به عنوان بخشی از درمان شکستگی ترقوه تعیین میشود. فیزیوتراپی باعث بهبود انعطافپذیری، قدرت عضلات و بازگشت به عملکرد طبیعی میشود. مدت زمان فیزیوتراپی به نیازها و ترکیب درمانی ویژه به هر بیمار بستگی دارد.
مهم است تا بیمار در دوره بهبود توصیهها و راهنماییهای پزشک و فیزیوتراپی را رعایت کند. همچنین، باید به تمام توصیههای درمانی که توسط جراح شانه و کتف پس از شکستگی ترقوه ارائه می شود پایبند باشید تا بهبود بهتری داشته باشید و از مشکلات مزمن جلوگیری شود.
سوالات متداول در خصوص شکستگی ترقوه
البته که میتوانم به شما در مورد سوالات متداول در خصوص شکسته شدن ترقوه و پاسخ آنها اطلاعاتی ارائه دهم:
1-سوال: شکسته شدن ترقوه چیست و چگونه اتفاق میافتد؟
پاسخ: شکسته شدن ترقوه وقوع شکستگی در استخوان ترقوه است. این ممکن است در نتیجه ضربه مستقیم به ترقوه، مثلاً به دستها و شانه، افتادن روی دستهای خود یا شانهها، و یا در تصادفات جاده ای اتفاق بیفتد.
2-سوال: علائم شکسته شدن ترقوه چه چیزهایی هستند؟
پاسخ: علائم شکسته شدن ترقوه معمولاً شامل درد شدید در منطقه ترقوه، تورم، کبودی، ناتوانی در حرکت شانه و عدم حرکت در ناحیه ترقوه میشوند.
3-سوال: چگونه میتوانم بفهمم که ترقوه من شکسته است؟
پاسخ: اگر بعد از واقعهای که منجر به شکسته شدن ترقوه شده است، درد شدید، تورم، کبودی و ناتوانی در حرکت شانه تجربه میکنید، احتمالاً ترقوه شما شکسته است. برای تایید تشخیص و تعیین میزان آسیب، باید به پزشک مراجعه کنید.
4-سوال: چه اقدامات اولیهای باید برای شکسته شدن ترقوه انجام دهم؟
پاسخ: اقدامات اولیه شامل استراحت دست و شانه، نگهداشتن ترقوه به وضعیت ثابت با استفاده از آتل بندی مخصوص، استفاده از یخ در منطقه ترقوه برای کاهش تورم و مراجعه به پزشک جهت تشخیص و درمان مناسب میشود.
5-سوال: آیا همیشه نیاز به جراحی درمان شکسته شدن ترقوه است؟
پاسخ: نه، همیشه نیاز به جراحی وجود ندارد. در شکستگیهای کم و بدون جابجایی قطعات استخوان، ممکن است از آتل بندی استفاده شود.
6-سوال: زمان بهبود بعد از شکسته شدن ترقوه چقدر است و چه مراقبتهایی لازم است؟
پاسخ: زمان بهبود بعد از شکستگی ترقوه به نوع شکستگی، نوع درمان، و ویژگیهای بیمار بستگی دارد. به طور عمومی، درمان کامل و بازگشت به عملکرد طبیعی ممکن است حدود 6 تا 16 هفته به طول بیانجامد.
7-سوال: چه نوع محدودیتهای فیزیکی باید بعد از شکسته شدن ترقوه رعایت کنم؟
پاسخ: محدودیتهای فیزیکی بعد از شکسته شدن ترقوه به نوع شکستگی و نحوه درمان بستگی دارد. پزشک شما را در مورد محدودیتها و تمرینات مناسب پس از شکستگی شدن ترقوه راهنمایی خواهد کرد.
همیشه بهترین راهنمایی را از پزشک معالج خود بگیرید و نکات و توصیههای او را رعایت کنید تا بهبود بهتری داشته باشید.
