پیوند سلولی چیست؟

پیوند سلولی چیست؟ انواع پیوندهای سلولی کدامند؟ و پیوندهای سلولی کدام بیماری ها را درمان می کند؟ این تمامی سوالاتی است که قصد داریم در این مقاله به آن بپردازیم.

اگر مشتاق داشتن اطلاعات در این موضوع هستید پس تا انتهای این مقاله با ما باشید.

از میلیاردها سلولی که در بدن انسان وجود دارد، فقط تعداد کمی از آن ها سلول بنیادی هستند. این سلول ها باید دارای دو ویژگی و شاخصه باشند.

اول اینکه باید خاصیت تمایز داشته باشند و به سلول های دیگر تبدیل شوند و دوم بتوانند خاصیت خودسازی و تکثیر شدن نیز داشته باشند.

 سلول درمانی به نوعی درمان اطلاق می شود که سلول های بنیادی برای درمان انواع مختلف از سلول های سالم خودِ بیمار و یا از سلول های سالم شخص دیگر به بیمار تزریق می شود.

طی تحقیقاتی که صورت گرفته است، سلول های بنیادی در بعضی از سلول های بدن انسان یافت می شود و قادر به تبدیل شدن و نوسازی و تجدیدپذیری به هر نوع از سلول های بدن از جمله سلول درمانی زانوی آسیب دیده و ترمیم عضله قلب، ترمیم غضروف های مختلف بدن و یا ترمیم سلول های سرطانی شده خونی می باشند.

با استفاده از سلول درمانی، راهی مناسب برای درمان برخی بیمارانی که وضعیتی مناسب و فراخور حال این بیماران باشد بوجود آمده است.

 سلول درمانی می تواند در بازسازی بافت آسیب دیده موثر واقع گردد و به ترمیم آن بافت بیانجامد. استفاده از سلول بنیادی برای بازسازی غضروف زانو بیشترین کاربرد را دارد.

انواع پیوند سلولی کدامند؟

پیوند سلول های آلوژنیک(allogeneic) 

سلول های آلوژنیک (allogeneic) که از دیگران و به غیر از دریافت کننده گرفته شده است، کاربرد دارد. اهدا کننده ممکن از خویشاوندان بیمار و یا فرد دیگری باشد. بیشتر از روش آلوژنیک برای تولید داروهای پایه درمانی مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند اساس تولید این گونه داروها باشد.

پیوند سلول های مزانشیمی

در روش پیوند سلولی مزانشیمی که تنظیم کننده ایمنی که به سرعت نیز می تواند تکثیر و زیاد شوند، استفاده می شود. اخیراً با پیشرفت هایی که صورت پذیرفته، می توانند سلول های مزانشیمی را از بافت های جنینی و یا خون بند ناف و دندان های شیری جدا شده و یا بافت جفت و یا از کبد جنین و حتی قرنیه چشم، جدا سازی و برای تکثیر و تزریق به بدن کسانی که نیازمند سلول های بنیادی و یا سلول درمانی هستند، استفاده نمود.

 پیوند سلول های استخوان ساز

در این روش از پیوند سلولی که قادر به تمایز به همه نوع، انواع سلول های خونی و حتی برای نوسازی و تبدیل شدن  نارسایی هایی که در سیستم ایمنی بدن نقش دارند، مورد استفاده قرار می گیرند.

پیوند سلولی آتولوگ

در پیوند سلولی آتولوگ که از بدن شخص بیمار، سلول های بنیادی گرفته می شود، مورد استفاده در جاهای مختلف بدن و برای بازسازی های غضروفی و یا بافت عضله مورد استفاده قرار می گیرد.

بیمارانی که نیاز به شیمی درمانی با دوز بالا و یا پرتو درمانی های شدید داشته باشند، در ابتدا برای این که سلول های بنیادی این افراد با شیمی درمانی و یا پرتو درمانی از بین نرود، سلول های بنیادی از بدن بیمار جدا و بعد از پایان مراحل شیمی درمانی و یا پرتو در مانی به بدن بیمار بازگردانده می شود.

سلول های بنیادی در این افراد با استفاده از سلول های آتولوگ یا سلول های بدن خود فرد می تواند در رفع بیماری و ساخت بافت جدید و ترمیم آن قسمت از بافت که از بین رفته است، موثر باشد.

پیوند سلولی با شدت کم

در این روشِ پیوند سلولی، فرد اهدا کننده سلول های بنیادی فردی به غیر از خود بیمار است و از اعضاء خانواده و یا کسی دیگر که همخوانی و همسانی مناسب با بیمار داشته باشند، می تواند استفاده نمود. در این روش شیمی درمانی با شدت کم استفاده شده است.

پیوند سلولی برای چه بیمارانی موثر است و کدام بیماران را درمان می کند؟

برای درمان از طریق پیوند سلولی و سلول های بنیادی طیف وسیعی از بیماران را می توان درمان نمود. این بیماران می توانند بیمارانی باشند که غضروف زانوی آن ها از بین رفته و دارای درد زیادی در زانوی خود هستند.

برای بیمارانی که دچار سکته قلبی شده اند و قسمتی از عضله قلب آن ها از کار افتاده و یا با ناتوانی قلبی مواجه هستند، درمانی مناسب برای بازسازی قلب این گونه بیماران می تواند باشد.

از دیگر موارد، برای پیوند به قرنیه چشم و یا بازسازی دیسک های ستون فقرات و یا حتی برای ساخت استخوان های از بین رفته بدن نیز کاربرد خوبی دارد.

پیوند سلولی چه ویژگی هایی دارند؟

سلوهای بنیادی از دو شاخصه و دو ویژگی باید برخوردار باشند. اول اینکه بتوانند به سرعت تکثیر شوند و به تقسیمات میتوز و حفظ جمعیت خود کمک کنند و دوم این که بتوانند به سلول های دیگر و مختلف تمایز پیدا کرده و قابلیت ترمیم در هر قسمت از بدن را داشته باشند.

در بدن انسان و به طور کلی در پستانداران دو نوع سلول های بنیادی وجود دارد. یکی به عنوان سلول بنیادی جنینی که از توده های داخلی بلاستوسیت جداسازی و گرفته می شوند و مورد استفاده قرار می گیرند.

دومین شکل سلول های بنیادی بالغ که از سلول های شخص بزرگسال گرفته شده و طیف وسیع تری برای مصرف دارد. این سلول های که از مغز استخوان گرفته می شود و قابلیت تکثیر و تمایز برای درمان های مختلف، استفاده می شود.

پیوند سلولی چگونه انجام می شود؟ مراحل پیوند سلولی چیست؟

برای اجرای مراحل پیوند سلولی طی نمودن چند گام توسط متخصص سلول درمانی، ارتوپد و جراحی مفاصل و زانو نیاز است که در ادامه به آن می پردازیم.

1- در مرحله اول پزشک با تزریق برخی از دارو ها، باعث افزایش سلول های بنیادی در بدن بیمار می گردد که یکی از نیازهای اساس در این زمینه می باشد.

2- در مرحله دوم، دریافت سلول های بنیادی از بدن خود بیمار و یا فردی که همسان باشد، اقدام خواهد شد.

3- در مرحله سوم، برای آماده سازی بدن بیمار نیاز است که با 10 الی 15 روز قبل از تزریق سلول های درمانی، با شیمی درمانی و یا پرتو درمانی، زمینه را برای تزریق سلول های بنیادی آماده می شود.

4- در مرحله چهارم که شروع سلول درمانی و پیوند سلولی است، با استفاده از کانتر، سلول های بنیادی به خون بیمار تزریق می شود و روند پیوند سلولی کامل می شود.

5- در مرحله پنجم که آخرین مرحله از پیوند سلول های بنیادی می باشد، در این مرحله پزشک معالج با استفاده از داروهای آنتی بیوتیک و داروهای مکمل و تقویت کننده، مانع از پس زدن پیوند می شود و باعث می گردد روند بهبودی شکل بگیرد.